Yöresel Lezzetler

Günümüzde, Trabzon ve yöresinde, Türk mutfağının tanınmış yemekleri, örneğin pilavlar, sebze yemekleri, çeşitli et yemekleri yapılmaktadır, Bu yemekler her yerde herkes tarafından bilindiği için yazımıza alınmadı. Biz daha çok Trabzon yöresine özgü yiyecek ve yemekler üzerinde durduk. Çoğu günümüzde artık yapılmayan, nerdeyse unutulan yemekleri anlatmaya çalıştık. Son yıllarda, artık her yerde kolay hazırlanan, pratik yemekler tercih ediliyor. Yöresel yemekler yavaş yavaş unutulmakta.
Trabzon yemekleri denince akla hemen, mısırdan, lahanadan, hamsi¬den, fasulyeden, patatesten, pidelerden, turşudan meydana gelen yüzlerce yemek tarifi gelir. Trabzon mutfağı zengin bir mutfaktır. Kim sevmez karalahana çorbasını, kim istemez kıymalının, peynirlinin damakta kalan tadını. Hani derler ya hamsinin kırk çeşit yemeği yapılır Trabzon'da... Doğrudur, hamsi kışın sofraların baş tacı yazın da yaylalarda, köylerde soğuk suların başında tuzlamasıyla aranan yiyeceğidir... Hamsi denince akla Trabzon, Trabzon deyince de akla hamsi gelir...
Karadeniz'de, coğrafi özelliği nedeniyle tahıl tarımı için gereken geniş düzlükler olmadığından ve yine aynı sebepten, fazla hayvancılık da yapıla¬madığından, bahçe sebzeciliği ve balıkçılık çok gelişmiş durumda. Doğanın bu bölgeye bahşettiği inanılmaz zenginlik, yağmurun miktarı ve de dolayısıyla yeşilin bolluğu şeklinde karşımıza çıktığı için, envai çeşitte, pişirilip tadına bakılacak bitki, hemen herkesin evinin bahçesinde ve hatta yol kenarlarında, bol miktarda bulunmakta... Kısacası, Karadeniz sofralarında, dört mevsim süren bir yeşillik cümbüşü var!..
Baş köşesinde sebze ve otlardan yapılmış yemeklerin olmadığı bir sofra düşünmek, neredeyse olanaksız...Diğer bir önemli Karadeniz özelliği ise Kara Lahanadır. Öylesine önemlidir ki bir fıkraya göre kara lahanasını alıp Amerika'ya göç eden Karadenizliler aralarında anlaşmazlık çıkınca ikiye ayrılıp North Karalayhana ve South Karalayhana diye ikiye ayrılmışlardır. Kara lahanadan yapılan çorba ve dolma (Lahana Vurması) önemli yemek alışkanlıkla¬rıdır Karadenizlilerin. Karadeniz'de çokça yenilen bir sürü sebzeye ilaveten, o yöreden çıkmış olmakla birlikte, hemen tüm büyük kentlerde de artık bulunabilen bazı yiyecekler var. İlk akla gelenleri şöyle sıralayabiliriz; melevcan (diken ucu), hoşuran, mendek, baldıran, taflan, sakarca ve tirmit... ikinci grubun ünlüleri ise, kara lahana (yerel dilde "pancar"), pazı (yerel dilde "pezik"), ısırgan, mısır (yerel dilde "darı"), kiraz, fındık ve çay... Bunlar da, Karadenizli olsun olmasın, artık Türkiye'de yaşayan herkesin severek tükettiği yiyecek maddeleri...
Trabzon'un yemeklerinin başlıcalarını şöylece sıralayabiliriz : Mısır sarması, etli lahana sarması, içli tava, hamsili pide, hohollu pide, pazı burmalısı, hamsili pilav, kuymak, su böreği, yufka tatlısı, laz böreği, gulya, turşu kavurması, pazı plakisi, lahana kavurması, kaygana, hamsi kuşu, mısır çorbası, ısırgan çorbası, hamsili pilav, hamsili ekmek, etli mısır sarması, Trabzon kebabı, Hamsiköy sütlacı, zumur, kaz kaldıran, hoşmeli, tomara kaygana, hamsi plaki, sütlü kabak, lapa, borani, hamsi çıtlaması, hamsi ızgara..
Pide, Trabzon'da özel bir yeri olan pide özellikle kış aylarında hafta sonu kahvaltılarının değişmeyen yiyeceği arasındadır.
Trabzon Ekmeği, Taş fırında pişirilen Trabzon Ekmeği uzun süre taze kalışı ve büyüklüğü ile ünlü bir Trabzon ekmeğidir.
Hamsi, Geleneksel yöre mutfağı hamsiden yapılan yemeklerin çoğun lukta olduğu bir mutfaktır. Karadeniz'de hamsinin kültürel bir önemi vardır. Ayrıca dünyada ilk kez adına türkü yazılan balık türüdür.
Akçaabat Köftesi, Hazırlanışı itibariyle farklı bir lezzet sunan Akça¬abat köftesinin mahalli yemekler arasında özel bir yeri vardır.
Yöresel yiyeceklerin temelinde genellikle mısır ve mısır unu bulı maktadır. Bunun böyle olması da tabiidir. Eskiden anbarda mısır o mu korkacak bir şey yoktu. Evde her zaman ekmek varsa yiyecek var demekti.
Her yerde birinci yemek olarak alınan sulu çorbalar Rize bölgesir pek fazla bilinmez. Birinci yemek olarak sofraya gelenler genelli tava yemekleridir. Bu yemekler sofraya sıcak olarak getirilirler. Tu kavurması, muhlama ve bunların değişik çeşitleri gibi. Rize'de b sulu yemekler "manca" diye adlandınlır. Bunlar çorba türü yemet olarak mütalaa edilebilirse de umumiyetle tava yemeklerinden so ikinci yemek olarak alınırlar. Fasulye mancası, lahana mancası, kat mancası gibi.